ANTİ FRİZ SUYUN DONMASINI NASIL ÖNLER ?

Antifriz suyun donmasını nasıl önlüyor?
Arabamızın motoru arabayı yürütecek gücü sağlarken bir yandan da ısı üretir. Motor bloğu
içinde devamlı dolaĢan su ile motor soğutulur.
Motordan aldığı ısı ile ısınan bu su da radyatörde havanın yardımıyla soğutulur.
Kapalı bir çevrimde ve ideal ısı dengelerinde devamlı oluĢan bu olayın farkına biz ancak,
herhangi bir arıza durumunda soğutma olayı yetersiz kaldığında, radyatörden buharlar
çıktığında, yani bilinen tabiri ile arabamız hararet yaptığında varırız.
KıĢın soğuk aylarında, hava sıcaklığı sıfırın altına düĢünce, arabamız kapı önünde hareketsiz
halde iken bu soğutma suyu da her su gibi donabilir. Donunca geniĢler ve yaptığı basınçla
motor bloğunu çatlatabilir. Bu olayı önlemek için suyun içine, sıfırın çok altındaki derecelerde
bile donmasına mani olacak 'antifriz' dediğimiz sıvı ilave edilir.
Motorun soğutma suyunun i ine ne oranda antifriz konulacağını, o bölgede olabilecek en düĢük
hava sıcaklığı belirler. O zaman Ģöyle düĢünülebilir. Tam emniyetli olması bakımından, soğutma
suyunun yerine niçin tamamen antifriz doldurmuyoruz? Antifriz oranı yüzde yüzü bulunca
sıcaklık ne kadar düĢerse düĢsün maksimum korunma sağlanmıĢ olmaz mı?
Hayır, olmuyor. Mantıken ters gelebilir ama belirli orandan fazla konulan antifriz bu sefer de
tamamen ters tepki veriyor. Suya yüzde 50 oranında katılmıĢ antifriz -37 derecede donarken,
antifrizin kendisi yani saf antifriz -12 derecede donuyor.
Suyla karıĢabilen her Ģey onun sıfır derece olan donma noktasını düĢürür. Yani donma
derecesini düĢürmek için suya toz Ģeker, Ģurup hatta aküdeki asit bile konulabilir. Hepsi de bir
dereceye kadar aynı iĢlevi görür ancak hiçbiri diğer tehlikeli yan etkileri bakımından tavsiye
edilmez.
Ġlk otomobillerde Ģeker ve balın antifriz olarak kullanılmaları denendi, sonraları ise alkolde
karar kılındı. Ancak bu sefer de alkolün kaynama noktası düĢük olduğundan motor sıcakken
sorun çıkardı. O halde ideal antifrizin donmayı önlemesi ama aynı zamanda da suyun
Toplayan: Cem Sezer ARSIV-1.DOC / 17
kaynamasına sebep olmaması gerekiyordu. Günümü de bu amaçla 'etilen glikol' denilen renksiz
kimyasal bir sıvı kullanılıyor.
Suyun içine katılan kimyasalların donmayı önleme özelliği, suyun ve buzun moleküler yapıları
ve antifrizin bu yapılara olan etkisinden ileri geliyor. Bilindiği gibi tüm sıvılarda olduğu gibi suda
da moleküller serbest ve düzensiz halde, katılarda (buzda) ise sabit ve düzgün bir yapıdadırlar.
Su donarken önce moleküllerinin hareketleri yavaĢlar sonra da düzgün ve sabit bir pozisyona
gelirler yani kristalleĢirler. ĠĢte antifrizin buradaki rolü, moleküllerinin su molekülleri ile
birleĢerek onların buz kristalleri oluĢturmalarına mani olmaktır.
Peki öyleyse ortada su yokken antifriz kendi kendine niçin daha çabuk donuyor? Çünkü suya
katıldığında antifrizin su moleküllerine yaptığını su da antifriz moleküllerine yapar. Donmayı
önlemek daha doğrusu geciktirmek iki taraflı çalıĢır, su da antifrizin donma derecesini düĢürür.
Sonuç olarak arabanın soğutma suyuna önerilenden fazla antifriz konmasının hiçbir faydası
yoktur aksine zararı vardır.