HAVA TAHMİNLERİ VE ESKİ KIŞ TANIMLARI

Kara kış : 11 Aralık – 21 Aralık arasındaki 10 günlük dönem.
Zemheri (Erbain) : 21 Aralıkta başlayıp 40 gün süren şiddetli soğukların olduğu günler.
Hamsin : 31 Ocak – 21 Mart arası 50 günlük kış dönemi.
Berdül’acz (Son soğuk, Kocakarı soğuğu) : 27 Şubat – 4 Mart arası.
Sitteisevir (Öküz soğuğu) : 21 Nisanda başlayıp 6 gün süren soğuklar.
Nevruz (Yeni gün) : Baharın ilk günü olup Martın 21 ‘ ine rastlar.
Hıdrellez (Hızır günü) : Yaz mevsiminin başlangıcı sayılan 6 Mayıs günü.
Kasım (Kış günleri) : 8 Kasımda başlayıp 179 gün süren dönem.
Cemreler : Bahardan az önce başlayan sıcaklık yükselişi ( 1. cemre 20 Şubatta havaya, 2. cemre 27 Şubatta suya, 3. cemre de 6 Martta toprağa düşer.)


BULUTLAR

Yüksekliği (m)
Bulutun Adı En çok En az Ortalama
Sirüs 12.150 8.100 9.450
Siro-stratüs 8.400 5.200 6.900
Siro-kümülüs 8.250 5.100 6.150
Alto-kümülüs 1) Yüksek 5.600 3.100 3.950
2) Alçak 5.050 1.100 2.600
Alto-stratüs 2.950 1.600 2.500
Strato-kümülüs 2.550 1.100 1.800
Kümülo-nimbüs 2.600 1.000 2.000
Nümbüs 1.200 80 500


BULUTLARIN ÖZELLİKLERİ

Bulutun adı Yapısı Görünüşü Belirtisi
Sirüs Buz ibrecikleri, ince ve telimsi Ayrı ayrı beyaz renkte; demet, dal, tüy veya sorguç gibi. Depresyonlar ve önemli değişiklikler.
Siro-stratüs Buz ibrecikleri, telimsi. Süt gibi Hava bozukluğu
Siro-kümülüs Buz ibrecikleri Süt renginde, köpük ve yumak, grup halinde. Kötü hava
Alto-kümülüs Su damlacıkları Alt tarafı koyu, beyaz veya sincabi renkte, birbirine yakın yığınlar Hava bozukluğu
Alto-stratüs Su damlacıkları Yoğun sincabi veya mavimtrak renkte, stratüse benzer Kötü hava
Strato-kümülüs Yoğunlaşmış su buharı Koyu renkte, sıkışmış yığınlar ve araları açık sıralar ya da sincabi renkte ve parçalanmış halde Yağmur getirmezler
Nimbüs Yoğunlaşmış su buharı Koyu renkte, belli bir biçimde olmayan, kenarları yırtık Devamlı yağış
Kümülüs Yoğunlaşmış su buharı Alt tarafları sincabi renkte ve düz, üst tarafları düzensiz ve eğri Alt tarafı düz ve yoğun olanlar iyi havaya; tomurcuklanmış, kenarları yırtık ve daha yoğunları kötü havaya.
Kümülo-nimbüs Üst bölümleri buz ibrecikleri, altları su damlacıkları Büyük kümeler ve dağ gibi, üst tarafları yelpazemsi Fırtına, sağanak, gök gürültüsü, yıldırım, kar ve dolu
Stratüs Sis Katlar halinde ve sis gibi Yağmur getirmezler
HAVA TAHMİNİ

Ay yardımıyla

Ay doğduğunda

Sarı renkli ise : Her mevsimde, yakında yağmur beklenir.
Kırmızı renkli ise : Her mevsimde, rüzgar beklenir.
Donuk ve kenarları pürüzlü olursa : Hava bozulacak ve ertesi günü yağmur yağacaktır.

Ay tam iken ve açık görünürse : Birçok günler hava iyi gidecektir.

Ebemkuşağı yardımıyla

Güneşin doğduğu tarafta görünürse : Büyük yağmur beklenir.
Batı tarafında görünürse : Az yağmur ve gök gürlemesi beklenir.
Kırmızı renkli ve parlak görünürse : Rüzgar çıkması beklenir.
Ayın etrafında görünürse : Lodos ve yağmur beklenir.
Güneşin etrafında görünürse : Yağmur beklenir.
Yağmurlu havada görünürse : Havanın düzelmesi beklenir.

Bulutlar, gökyüzü ve güneşin durumu yardımıyla

Bulutlar

Hava güzel ve açık iken etrafta büyük kümülüs bulutları yükselirse : Havanın bozulması beklenir.
Kümülüsler sirüslerin altına gelirse : Yağmur beklenir.
Kenarları belirsiz ise : İyi hava, hafif rüzgar.
Yoğun, kenarları belirli ve saçaklı ise : Kuvvetli rüzgar ve fırtına.
Aşağı doğru inerse : Yağmur
Yükselirse : İyi hava
Bir rüzgar doğrultusunda yüzerlerse : Rüzgar sürecek
Rüzgarın aksi yönünde birikirlerse : Rüzgar duracak
Sirüsler görünürse : Hava değişikliği
Kümülüsler güneşin gurubu ile kaybolursa : Hava iyileşecek
Gecenin bulutları sabahleyin kaybolursa : İyi hava
Öğleden sonra bulut görünürse : Gece yağmur beklenir.
Sirüsler yaygın ve kenarları yırtık bir halde hızla giderler ve altlarında sincabi renkte bir kümülüs görünürse : Fırtınalı yağmur.
Sirüs ve kümülüsler hızla birbirine karışırsa : Dolu ile birlikte kasırga.

Gökyüzü

Hava pek saydam ve uzak dağlar açık görünürse : Yağmur beklenir.
Kuzey-Batı, Batı ve Güney-Batı’ dan sesler açık olarak işitilirse : Yağmur beklenir.
Yıldızların ışıkları kuvvetle hareket ederse : Don beklenir.
Yıldızlar parlaklıklarını kaybederse : Yağmur beklenir.

Güneş

Sabah erkenden pek parlak görünürse : Havada değişiklik beklenir.
Sabahleyin geç ve güç olarak bulutların arasından yükselirse : İyi hava beklenir.


Güneşin doğuşundan önce kırmızı olan gökyüzünün rengi sonradan ağarırsa : Kuvvetli yağmur beklenir.
Gurup sislerin arasında olursa : Ertesi gün hava iyi
Gurupta sema soluk sarı ve bulutlar kırmızı renkte ise : Yağmur beklenir.
Gurupta altın sarısı renk görünürse : Rüzgar beklenir.
Güneş ve ay çevresinde haleler görünürse : Yağmur yakın
Güneşin gurubu ile çiğ olursa : Ertesi gün hava iyi
Güneş doğmadan önce ya da batarken havuz, çayır ve bataklıklar üzerinde beyaz duman görünürse : Ertesi gün hava iyi olacak
Güneş bulutlar arasında iki ya da üç katlı görünürse : Sürekli fırtına beklenir.

Hayvanların doğal görünüşleri yardımıyla

Aşağıdaki hallerde iyi havanın sürmesi beklenir

Kümes hayvanları sakin olursa,
Kırlangıçlar yükseklerde uçarsa,
Sinekler guruptan sonra uçarlarsa,
Bal arıları ve yaban arıları sabah erkenden sürülerle çevreye yayılırlarsa,
Örümcekler ağlarını kurup işlemekte devam ederlerse,
Yarasalar gece geç vakte kadar uçarlarsa.

Aşağıdaki hallerde iyi havanın bozulması beklenir

Tavuklar topraklara yuvarlanırsa,
Kırlangıçlar alçaktan uçarlarsa,
Sinekler insanlara musallat olularsa,
Arılar kovanlarından uzaklaşmazlarsa,
Örümcekler çalışmazlarsa,
Kediler tuvalet yaparsa,
Ördekler neşe ile suya girip çıkarlarsa,
Tavuslar bağırırlarsa,
Fareler çok gürültü yaparlarsa,
Kurbağalar akşamüzeri görünürlerse,
Toprak kurtları ortaya çıkarsa,
Balıklar suyun dışına atlarlarsa,
Romatizmalılar fazla acı duyarlarsa,
Kuşlar tüyleri arasında gagalarıyla kehle ararlarsa,
Kuşlar yuvalarına çekilirlerse,
Kazlar adetlerinden fazla öterlerse,
Kuşlar su ararlarsa,
Sinekler ve pireler yakarcasına ısırırlarsa,
Koyunlar sıçrayıp birbirlerine tos vururlarsa,
Merkepler sürekli olarak kolon oynatırlarsa,
Kurbağalar fazla bağrışırlarsa,
Tilki ve kurtlar olağanüstü ulurlarsa,
Karıncalar yuvalarına gizlenirlerse,
Öküzler başlarını kaldırıp burunlarını yalarlarsa,
Horozlar vaktinden önce öterlerse,
Yunus balıkları deniz üzerinde görünürlerse.

Bitkiler yardımıyla

Nergisler : Yatarsa ; havada ısınma beklenir. Kalkarsa ; havada serinlik beklenir.
Yonca sapları dikleşirse : Yağmur beklenir.
Kuzukulağı yaprakları dikilirlerse : Fırtına beklenir.
Gündüzsefası çiçekleri kapanırsa : Fırtına beklenir.
Kuzukulağı çiçeği : Açılırsa ; İyi hava, Kapanırsa ; Fırtına ve yağmur.
Küçüksarmaşık çiçekleri kapanırsa : Yağmur beklenir.

Halkın mevsimlik tahminleri

Kasım ayı

İyi hava ile girerse : Kış iyi geçer.
Lodos ile girerse : Kış hafif geçer.
Poyraz ya da karayel ile girerse : Kış şiddetli ve sürekli geçer.

Atkestanesi yaprakları

Uzun süre yeşil olarak kalırsa : Kış hafif
Kısa zamanda sararır ve dökülürse : Kış şiddetli

Ayva

Yıl içinde kıt olursa : Kış az şiddetli
Yıl içinde bol olursa : Kış çok şiddetli.

Kızılcık, kestane ve kocayemiş yıl içinde az olursa : Kış hafif geçer.
Çınar ağaçları yapraklarını erken dökmeye başlarlarsa : Kış şiddetli geçer.
Karıncalar yuvalarını daha derinlere yaparlarsa : Kış şiddetli geçer.
Porsuklar tüylerini parlatırlarsa : Kış şiddetli geçer.
Leylek, kırlangıç ve bıldırcınlar yıl sonunda memleketlerine ne kadar erken giderlerse : Kışın erken gelmesi beklenir.
Kış ortasına doğru orkinos balıkları çok çıkarlarsa : Bahara doğru soğukların pek şiddetli olması beklenir.
Kış başlangıcında yunus balıkları denizde çok sıçrarlarsa : Kışın şiddetli ve sürekli olması beklenir.
Kış başlangıcında lüfer bol çıkarsa : Kışın şiddetli soğuklar beklenir.


HAVA HAKKINDA HALK BİLGİLERİ

Sayılı Günler

Birinci cemre (havaya) 20 Şubat Eyyambuhur sonu 7 Ağustos
İkinci cemre (suya) 27 Şubat Sam yellerinin sonu 23 Ağustos
Leyleklerin geri gelmesi 28 Şubat Leyleklerin gitmeye başlaması 27 Ağustos
Üçüncü cemre (toprağa) 6 Mart Mihrican fırtınası (3 gün) 3 Eylül
Berdül’ aczin başlangıcı 11 Mart Bıldırcın geçimi fırtınası 6 Eylül
Berdül’ aczin sonu 17 Mart Çaylak geçimi fırtınası 12 Eylül
Nevruz 21 Mart Kestane karası geçimi 23 Eylül
Gece ve gündüzün eşitliği 22 Mart Turna geçimi fırtınası 30 Eylül
Kozkavuran fırtınası 23 Mart Koç katımı fırtınası 3 Ekim
Çaylak fırtınası 26 Mart Yaprak dökümü fırtınası 9 Ekim
Kırlangıç fırtınası 7 Nisan Meryemana fırtınası 11 Ekim
Kuğu fırtınası 18 Nisan Kırlangıç fırtınası 17 Ekim
Sittei sevir’ in başı 21 Nisan Bağ bozumu fırtınası 19 Ekim
Sittei sevir’ in sonu 26 Nisan Balık fırtınası 26 Ekim
Çiçek fırtınası 4 Mayıs Kuş geçimi fırtınası 5 Kasım
Hıdrellez 6 Mayıs Kasım günleri başlangıcı 8 Kasım
Filizkıran fırtınası 16 Mayıs Koç katımı fırtınası 20 Kasım
Kakulya fırtınası 20 Mayıs Ülker dönümü fırtınası 30 Kasım
Ülker fırtınası 23 Mayıs Soğukların başlaması 1 Aralık
Kabak meltemi 30 Mayıs Karakış fırtınası 10 Aralık
Ülker doğumu fırtınası 10 Haziran En uzun gecelerin başlangıcı 18 Aralık
En uzun günlerin başı 18 Haziran Zemberinin başlangıcı 22 Aralık
Gündönümü fırtınası 23 Haziran En uzun gecelerin sonu 26 Aralık
Yaprak fırtınası 2 Temmuz Gündönümü fırtınası 29 Aralık
Sam yelleri 3 Temmuz Zemheri fırtınası 7 Ocak
Çark dönümü fırtınası 9 Temmuz Ayandon fırtınası 29 Ocak
Kızılerik fırtınası 30 Temmuz Zemherinin sonu 30 Ocak
Eyyambuhur başlangıcı 2 Ağustos Hamsin başı 31 Ocak


Bazı halk deyimleri

Kasım yüz, geri kalan düz;
Kasım 150, artık yaz belli.
Zemherinin sonu, Hamsinin önü şiddetli soğuklar.
Korkma zemherinin kışından, kork April’ in beşinden, öküzü ayırır eşinden (Sitteisevir fırtınası)
Hamşinin yirmi beşi kış, yirmi beşi yaz.
Üç dokuzlar ( Sayılı fırtınalar : 21-22 Mart, 31 Mart ve 9 Nisan)